Αν ποτέ αναρωτηθείτε ποιος είναι ο εθνικός θησαυρός των Τσέχων, μην βιαστείτε να συμπεράνετε το προφανές, όπως την ιστορία, τη μουσική ή την αρχιτεκτονική που χαρακτηρίζουν την Πράγα, την Πρωτεύουσα της Βοημίας. Οι Τσέχοι σίγουρα θεωρούν ως εθνικό τους θησαυρό το “υγρό ψωμί”, όπως συνηθίζουν οι ντόπιοι να αποκαλούν την αγαπημένη τους… μπύρα! Η μπύρα παρασκευάζεται, πωλείται και καταναλώνεται στα Τσέχικα εδάφη για περίπου 1.000 χρόνια. Η Pilsner, πράγματι, εφευρέθηκε εδώ! Μια τέτοια πλούσια κληρονομιά απαιτεί από την τσεχική μπύρα να είναι καλή. Τα στατιστικά όμως δείχνουν ότι είναι κάτι περισσότερο από καλή. Ανά κάτοικο, οι Τσέχοι πίνουν περισσότερη μπύρα από κάθε έθνος στον κόσμο, την εκπληκτική ποσότητα των 157λίτρων ανά άτομο κάθε χρόνο. Η Μπύρα στην Πράγα πωλείται και καταναλώνεται οπουδήποτε. Η μεγάλη επιτυχία της Τσέχικης Μπύρας θα μπορούσε επίσης να οφείλεται και στην πολύ χαμηλή τιμή της καθώς γενικά είναι φθηνότερη (ναι είναι φθηνότερη) και από το εμφιαλωμένο νερό! Η τιμή της όμως είναι αντιστρόφως ανάλογη της εξαιρετικής της ποιότητας, και αυτό την κάνει μοναδική. Υπάρχουν παρά πολλά σημεία που μπορείτε να δοκιμάσετε τις καταπληκτικές Τσέχικες μπύρες σε αυτή την περίφημη «μεθυσμένη πόλη» της Πράγας.

Η µπύρα της Τσεχίας, όπως τη γνωρίζουµε σήµερα, έχει µακρά και σηµαντική ιστορία µε την πρώτη ζυθοποιία να ιδρύεται το έτος 1118. Η πόλη Brno στη νοτιοανατολική περιοχή της Τσεχίας υπήρξε η αφετηρία, ενώ τον 13ο αιώνα ζυθοποιεία εμφανίστηκαν στις πόλεις Plzen (Pilsen) στα δυτικά και Ceske Budejovice (Budweis) στα νότια. Ο λυκίσκος σε αυτές τις περιοχές καλλιεργούταν επί πολλά χρόνια και, µε την έναρξη της παραγωγής µπύρας, απέκτησε ακόµα µια πολύτιµη χρήση. Η ιστορία της σύγχρονης τσέχικης µπύρας – δηλαδή των περιοχών της Βοηµίας, της Bίας και της Σιλεσίας– πηγαίνει πιο πίσω από τη δηµιουργία της Pilsner Urquell, η οποία ιδρύθηκε το 1842. Πριν από αυτή και ειδικότερα στην περιοχή της Βοηµίας παραγόταν ένα είδος σταρένιας µπύρας, διάσηµο, µε το όνοµα Svetle Pivo, το οποίο µεταφράζεται ως ελαφριά µπύρα ή σταρένια όπως ακριβώς τις προφέρουν οι Γερµανοί Weissbier και οι Βέλγοι Witbier. Οι περισσότερες πόλεις διέθεταν τουλάχιστον µία ζυθοποιία και οι διασηµότερες εξ αυτών ήταν η Budweis και η Plzen· και αργότερα η Πράγα. Οι υπόλοιπες άξιες αναφοράς πόλεις είναι το Rakovnik, το Zatec και το Trebon. Στη νεότερη ιστορία της τσέχικης µπύρας εµφανίστηκαν κάποια µοναστήρια βέλγικου τύπου κι επιρροής, αλλά είναι ελάχιστα αυτά που παράγουν µέχρι σήµερα κι ακόµα λιγότερα αυτά που πωλούν την παραγωγή τους.

Η πόλη της Ceske Budejovice σήµερα διαθέτει δύο σηµαντικά ζυθοποιεία: το Budejovicky Mestansky Pivovar και το Budejovicky Budvar. Το νέο Budejovicky Mestansky Pivovar ιδρύθηκε το 1795 µε το όνοµα Burgerliches Brauhaus Budweis και είναι η παλαιότερη ζυθοποιία στον κόσµο που χρησιµοποιεί τον όροBudweiser όταν αναφέρεται σε µπύρα αυτού του τύπου. Το 1895 η ζυθοποιία Budejovicky Budvar άνοιξε ως εναλλακτική και συνάµα εθνική τσέχικη ζυθοποιία έναντι της γερµανικής κατοχής Budejovicky Mestansky Pivovar.

Προκειμένου να εκτιμήσετε την τσέχικη μπύρα στο μητρικό της περιβάλλον, καλό θα είναι να έχετε λίγες σημειώσεις «στην τσέπη σας». Σημαντικό είναι να γνωρίζετε ότι οι αριθμοί που συνδέονται με τις μπύρες στην Τσεχική Δημοκρατία δεν αναφέρονται σε περιεκτικότητα αλκοόλ, όπως συνηθίζεται, αλλά, ίσως πιο εύστοχα, σε “βαθμούς”, οι οποίοι αντιπροσωπεύουν την ποσότητα του εκχυλίσματος βύνης που χρησιμοποιήθηκε στη διαδικασία της παρασκευής. Ένα υψηλότερο ποσοστό βαθμού σημαίνει γενικά μια πιο γεμάτη γεύση. Το ποσοστό αλκοόλ υπολογίζεται σε περίπου λίγο περισσότερο από το ένα τρίτο των βαθμών, δηλαδή, οι μπύρες των 10 βαθμών περιέχουν περίπου 4% αλκοόλης ενώ οι μπύρες των 12 βαθμών περιέχουν περίπου 5% αλκοόλης. Οι ποικιλίες των Τσέχικων μπυρών διαβαθμίζονται από 6 έως 19 βαθμούς. Αλλά μέχρι στιγμής η πιο συνηθισμένη είναι των 10 βαθμών, γνωστή ως desitka και των 12 βαθμών γνωστή ως dvanactka.

Beer map of Czech Republic

Οι τσέχικες µπύρες εκ παραδόσεως ανταποκρίνονται σε υψηλά κριτήρια και η ποιότητά τους δεν αµφισβητείται. Αυτές που επιβάλετε να αναφέρουµε είναι οι Pilsner Urquell, Gambrinus, Kozel, Staropramen, Bernard, Budvar η Radogast, όπως επίσης και οι Cerna Hora, η Chodovar, η Herold, η Nova Paka, η Pernstejn Pardubice, η Poutnik, η Svijany, η Vyskov, η Zatec, η Velke Brezno και η Maly Rohozec. Εκτός από τις ζυθοποιίες, ποιοτική µπύρα θα βρείτε και σε µπυραρίες όπου παράγουν µικρές ποσότητες µπύρας. Οι µπύρες αυτές, διάφορων ειδών, έχουν φανατικό κοινό για τη µοναδικότητά τους αλλά και για τον λόγο ότι δεν πωλούνται εκτός. ∆ιάσηµες είναι η Berounsky Medved, η Joe’s Garage Beer, η Lipan Craft Brewery, η Kout na Sumave, η Modra Hvezda, η Novomestsky Brewery, η Richter Brewery U Bulovky, η Strahov Monastic Brewery, η U Fleku, η U Medvidku και η Zvikov Craft Brewery η πλειονότητα των οποίων βρίσκεται στην Πράγα.

Λεξικό-Σημειώσεις

• Lehke: Η ελαφριά µπύρα στην τσέχικη γλώσσα που ζυµώνεται κάτω από τους 8 βαθµούς Κελσίου.
• Cerny: Η σκούρα µπύρα.
• Granat: Η κόκκινη µπύρα.
• Vycepni: Η βαρελίσια ή η µπύρα µιας µπυραρίας η οποία δύναται να εµφιαλωθεί.
• Lezak: Η Lager που ζυµώθηκε στους 11 µε 13 βαθµούς Κελσίου.
• Special: Προσδιορίζει οποιαδήποτε µπύρα ζυµώθηκε πάνω από τους 13 βαθµούς Κελσίου.
• Pilsner: Ουσιαστικά επρόκειτο για ένα συγκεκριµένο όρο που προσδιόριζε όλες τις µπύρες που προέρχονταν από το Plzen. Ο όρος Pilsner έχει καταλήξει να σηµαίνει το ίδιο για όλες τις ανοιχτόχρωµες Lager, ως αποτέλεσµα των αποµιµήσεων του πρωτότυπου ύφους, ιδίως στη Γερµανία, όπου το στιλ έγινε εξαιρετικά δηµοφιλές.
• Budweiser: Θεωρείται επίσης ονοµασία προέλευσης στην Τσεχία, γιατί είναι το επίθετο που οι Γερµανοί χρησιµοποιούσαν για την πόλη Ceske Budejovice (Budweis).